Kawa zbożowa to rodzaj napoju bezkofeinowego o smaku podobnym do kawy, a w jej skład najczęściej wchodzi prażone żyto, cykoria oraz burak cukrowy. Jest bardzo popularnym napojem dla dzieci, zwłaszcza z dodatkiem mleka. Producenci w celu zachęcenia do nabycia tej alternatywnej wersji kawy, nieustannie pracują nad jej nowymi wariantami, np. zawierającymi mleko i cukier. Na rynku dostępna jest nie tylko kawa zbożowa, ale również orkiszowa czy żołędziowa!
Kawa zbożowa może być podawana na zimno - wówczas doskonale gasi pragnienie, lub na ciepło. Można ją pić z dodatkiem mleka, miodu czy też cukru lub po prostu czarną i gorzką.
Kawę zbożową można kupić w formie sypkiej do parzenia przez sitko, w saszetkach, granulowaną albo rozpuszczalną. Najwięcej walorów odżywczych ma kawa sypka, średnio 100 g takiej kawy zawiera po przyrządzeniu 1,3g białka, 11g węglowodanów oraz 0,3g tłuszczu, ma tylko 52 kcal. Niestety jest to najbardziej kaloryczny rodzaj kawy zbożowej, ponieważ zarówno kawa zbożowa ekspresowa (tj. w saszetkach) oraz instant (rozpuszczalna) mają o wiele mniej kalorii. Dla przykładu zaparzona kawa zbożowa ekspresowa Anatol ma w 100g jedynie 5 kcal! Podobnie niskokaloryczne są też odmiany instant i granulowane, gdzie np. szklanka kawy Inki (dwie łyżeczki) bez mleka i dodatków ma ok. 12 kcal. Nic więc dziwnego, że picie kawy zbożowej dietetycy polecają osobom, które się odchudzają oraz mają problemy z żołądkiem. Tradycyjna kawa zwiększa ciśnienie krwi i podnosi poziom tłuszczów we krwi. Powoduje także wzmożone wydzielanie insuliny przez trzustkę, co obniża poziom cukru we krwi i zakwasza treść żołądka. Kawę tradycyjną na zbożową powinni więc zamienić ludzie nerwowi, z nadciśnieniem, nadkwasotą, owrzodzeniem przewodu pokarmowego, z niewydolną śledzioną, wątrobą, nerkami i jelitami. Kawa zbożowa nie zawiera kofeiny, która pobudza nasz organizm, a więc śmiało można ją wypić na kolację, wieczorkiem kiedy ma się ochotę na filiżankę kawy, ale nie chce się mieć problemów z zaśnięciem. Chociaż ja osobiście w takich przypadkach jednak wolę zwykłą kawę, aczkolwiek bezkofeinową, bo i takie są dostępne na rynku.
W czasach realnego socjalizmu, ze względu na problemy związane z importem prawdziwej kawy, „zbożówka” stanowiła jej substytut.
Pierwsza wytwórnia kawy zbożowej w Polsce powstała w 1818 roku na przedmieściach Włocławka (zazamcze), a jej założycielami byli bracia Bogumił Ferdynand i Ludwik Wilhelm Bohm. Aktualnie do najbardziej znanych i rozpoznawalnych w naszym kraju marek kawy zbożowej należą: Inka, Kujawianka i Anatol. W Stanach Zjednoczonych popularny amerykański odpowiednik nazywa się Postum.
